Türkiye’nin de dahil olduğu Uluslararası Kıyı Temizliği (International Coastal Cleanup)kampanyası 2014 yılında, 91 ülkede sahilleri eş zamanlı olarak temizlemişti. 2015’te de projeyi yürüten The Ocean Conservancy adlı sivil toplum kuruluşu, artık sigara izmaritlerini de dikkate almamız gerektiğini gösteren bir rapor yayınladı.
Raporun birden fazla dikat çeken başlığı var. Konumuza sizgara izmaritinden başlarsak eğer, yaklaşık 2 milyon tane izmaritin dünya genelinde toplandığını belirtebiliriz. Bu konuyla ilgili hatırlatmamız gereken bir diğer bulgu da üretilen 6 milyon ton sigaradan 4 milyon tonun dünyayı kirletiyor olması.
2014 yılında dünya sahillerinden yaklaşık 7 milyon kilo çöp çıkarıldı. Bu çöpler tabii ki her ülkeye göre ilginç veriler de ortaya çıkarmış. Örnek olarak: Guetamala’da muz kabuğu, Şili’de el arabası, Gana’da ampül, Malezya’da boya fırçası, Avustralya’da alışveriş arabası, Çin’de takma saç, Yunanistan’da şömine çıkarılan en enteresan çöpler arasında. Türkiye’deki örneklerden (ne kadar çıktığını bilmesek de) üzülerek listeye koltuk ve klozeti de ekleyebiliriz.
İlgi çekici bir diğer veri ise 1 680 dolarlık bir meblanın sudan toplanmış olması. Maalesef, denizlerden çıkan çöplerin değeri bundan daha fazla. Geri dönüştürülmeyen atıkların, uzun yıllar boyunca çevreye verdiği zarar ise parayla ölçülemeyecek şekilde katbekat fazla.
Türkiye ile ilgili toplanan veriler, izmaritlerin ne kadar gündemde kalması gerektiğini doğruluyor. 2014 verilerine göre 17,337 adet çöp gönüllüler tarafından toplandı. Bu rakam sadece denizdeki çöpün toplanan yanı. Bunlardan 5,200 tanesi izmarit, 1,535 tanesi pet şişe, 1,820 plastik kap vb. olarak not edildi. Çok da gözümüze ilişmeyen izmaritlerin çöplerin üçte birini oluşturması tedirgin edici.
Tütünün hikayesi, yakıldıktan sonra da bitmiyor. Sağlığa olan zararlarını kamu spotlarından ve paket üzerindeki uyarılardan defalarca görmüş ve duymuş olsak da, asıl bilmemiz gereken biyolojik çeşitliliğin bundan ne kadar etkilendiği.
San Diego Eyalet Üniversitesi’nin yaptığı çalışmalarda, tek bir sigara izmaritinin, 1 litre suda, deniz ve tatlısu balıklarının yok olmasına sebebiyet verdiği ortaya çıkarıldı. Sigara izmaritlerinin içeriğinde bulunan, plastiği oluşturan, sellüloz asetattan oluşuyor olması sayısı 600’ü geçen deniz türünü tehdit ediyor. Bu madde doğada 12 senede kayboluyor. The Ocean Conservancy (Amerikan Okyanusu Koruma Vakfı) tarafından yapılan araştırmalara göre, sigara izmaritleri çevrede görüp/göremeyeceğimiz en fazla atığı oluşturuyor. Denize atılan bir izmarit, binlerce parçaya ayrılarak, planktonlardan balıklara kadar sayısız deniz canlısının yaşamını etkiliyor.
Sigara izmaritlerimizi söndürdükten sonra çöp kutularına atalım, doğal yaşama ve çevreye sahip çıkalım…
Kaynak : Yeşilist
